Dừa nước: đặc điểm hình thái và công dụng

Dừa nước là một loại cây quen thuộc với người dân miền Nam. Phân bổ chủ yếu ở các tỉnh miền Tây Nam Bộ, thường mọc thành từng cụm kéo dài ven bờ sông, kênh rạch hoặc ven biển. Cơm dừa nước có tác dụng giải khát, thanh nhiệt, tăng cường khí lực. Tên thường gọi là dừa lá, tên khoa học là Nypa fruitcans. Dừa nước có rất nhiều công dụng trong đời sống và y học. Tất cả sẽ được chia sẻ trong bài viết dưới đây.

Dừa nước là cây gì?

Dừa nước là một loại cây quen thuộc với người dân miền Nam. Thường mọc thành từng cụm kéo dài ở ven sông, kênh rạch hoặc ở các vùng đầm lầy ven biển. Cơm dừa nước có tác dụng giải khát, thanh nhiệt, tăng cường khí lực, làm đẹp da. Tên thường gọi là dừa nước hoặc dừa lá. Tên khoa học là: Nypa fruticans.

Đặc điểm hình thái của dừa nước

Thân dừa nước dạng thân ngầm mọc bên dưới mặt đất, với hệ thống rễ chằng chịt không thể quan sát bằng mắt thường. Chỉ có lá và cuống hoa mọc lên trên mặt đất.

Lá dừa nước to và dài có thể đạt tối đa 8m và có lá chét nhỏ, thuôn dài. Cuốn lá to tròn và cứng, bẹ lá phình to.

Cây dừa nước khoảng 10 năm tuổi trở lên sẽ trổ hoa và kết quả.

Hoa dừa nước ra thành từng cụm, hoa cái có hình cầu và đầu ngọn, các cành phía dưới là hoa đực có màu đỏ hoặc vàng, chiều dài khóm hoa khoảng 90cm.

Mỗi khóm quả lớn chứa từ 40-60 quả nhỏ mọc ép vào nhau. Quả mọc sát nhau thành một cụm hình cầu màu nâu sậm, mọc trên cùng một cuống với đường kính có thể tới 25-30cm. Bên trong quả chứ lớp cơm dừa, lúc quả còn non có màu trong suốt, khi già chín chuyển sang màu trắng mềm, vị thanh mát. Cây dừa sinh sôi nhờ hạt khô rụng đi và trôi theo dòng nước, phân tán đi nơi khác.

Dừa nước ra hoa vào tháng 6-7 hàng năm, dừa nước có thể ra trái quanh năm nhưng chủ yếu nhất vào tháng 8,10 và tháng 2.

Công dụng của dừa nước trong đời sống

Làm lá dừa lợp nhà

Lá dừa nước được khai thác để làm lá lợp nhà, thường dùng làm lá chằm và lá xé. Lá dừa được ông bà ta sử dụng từ thời xa xưa và vẫn được ưa chuộng sử dụng tới ngày nay. Lá dừa khô chuyên dùng làm nhà chòi lá, lợp mái nhà tranh, lợp lên mái tôn chống nóng.

Tham khảo: Nghề chằm lá lợp nhà có từ khi nào? Kỹ thuật chằm lá dừa nước

Quả dừa nước dùng để chế biến đồ uống, làm mứt, nấu chè giải khát

– Dừa nước có thể ăn trực tiếp hoặc có thể chế biến được thành nhiều món ngon khác

– Dừa nước làm chè giải khát: hương vị của chè dừa nước rất ngon và đặc biệt không giống như vị của các loại dừa khác. Cơm dừa mềm, hơi giòn và có vị béo. Có thể kết hợp với các loại đậu để thêm đa dạng hương vị.

– Dừa nước làm mứt: Cơm dừa nước sau khi được lấy ra có thể dùng làm nguyên liệu chế biến thành món mứt để ăn dần cũng là một món rất ngon.

– Dừa nước đá đường: đây là một món ăn dân dã và dễ làm nhất. Cơm dừa sau khi lấy ra cho vào một cái tô, cho thêm đường và đá xay ăn rất mát, bạn nào thích vị béo thì có thể cho thêm sữa đặc hoặc sữa tươi đều được.

Quả dừa nước là vị thuốc quý trong y học

Dừa nước giàu chất dinh dưỡng

Dừa nước chứa rất nhiều vitamin và các chất chống oxy hóa có lợi cho sức khỏe. Giúp bổ sung năng lượng nhanh chóng, đặc biệt lại không chứa chất béo và lượng calo tương đối thấp, ai cũng có thể dùng được.

Dừa nước giúp ngăn ngừa bệnh tim

Dừa nước giúp ngăn ngứa quá trình hình thành cholesterol, giảm các bệnh nguy cơ về tắc nghẽn động mạch và bệnh huyết áp.

Dừa nước giúp đẹp da

Dừa nước chứa nhiều vitamin và khoáng chất, lại có tính mát nên có thể thanh nhiệt, giải độc. Từ đó giúp đẹp da, ngăn ngừa mụn nhọt, rôm sảy.

Dừa nước cũng chứa nhiều vitamin và khoáng chất, có tính mát và giải nhiệt cơ thể, đào thải độc tố. Từ đó giúp đẹp da, ngăn ngừa các bệnh ngoài da.

Dừa nước tốt cho người mắc bệnh tiểu đường

Trong dừa nước có chứa chất Hydrate giúp kiểm soát lượng đường trong máu nên rất tốt cho người mắc bệnh tiêu đường.

Lưu ý khi sử dụng dừa nước

Không nên sử dụng dừa nước đối với những người có tạng âm (da xanh tái, ăn uống chậm tiêu, hay bị tiêu chảy, ít khát nước, chậm chạp).

Dừa nước làm nhanh đầy bụng vì vậy không nên ăn quá nhiều trong 1 lần.

Không ăn quá nhiều dừa nước trước khi chơi thể thao hạn chế tình trạng chân tay yếu và thiếu độ dẻo dai.

Với những thành phần dinh dưỡng và tác dụng về y học đa dạng. Dừa nước không chỉ là một loại quả mang lại kinh tế cho người dân mà nó còn được dùng như một vị thuốc quý để chữa bệnh.