Sợi xơ chuối là gì? Đặc điểm, ứng dụng và quy trình sản xuất sợi chuối

Sợi xơ chuối là loại nguyên liệu tự nhiên được làm từ phần thân của cây chuối. Chúng có đặc tính dai, bền và có nhiều ứng dụng trong ngành dệt may, làm đồ thủ công mỹ nghệ, trang trí nội thất, xây dựng, công nghiệp, nông nghiệp. Sợi xơ chuối có đặc tính mềm mại, thoáng khí, thân thiện với môi trường và có thể phân hủy sinh học nên rất được khách hàng ưa chuộng. Hãy cùng Tre Trúc Huy Hoàng đi tìm hiểu về đặc điểm, ứng dụng và quy trình sản xuất sợi xơ chuối thô trong bài viết sau đây.

Sợi xơ chuối là gì?

Sợi sơ chuối là phần xơ (tơ) được chiết suất từ bẹ trên thân cây chuối. Xơ chuối thuộc nhóm xơ libe, hay còn gọi là sợi musa, được biết đến với tính chất dẻo, dai, bền chắc. Ngoài ra nó còn dễ phân hủy sinh học. Xơ chuối bao gồm các mô tế bào có thành dày, liên kết với nhau bằng keo tự nhiên và thành phần chủ yếu bao gồm cellulose, hemicelluloses và lignin.

Đặc điểm của sợi xơ chuối

– Sợi xơ chuối bóng và nhẹ, có đặc tính hút ẩm tốt, thoát ẩm nhanh, dễ phân hủy nên rất thân thiện với môi trường. Vải dệt từ sợi xơ chuối có khả năng hút và thoát ẩm tốt tạo cảm giác thoáng mát, thoải mái cho người mặc, vải có độ bóng, đẹp, tính thẩm mĩ cao.

– Xơ chuối là một loại xơ tự nhiên nên có tính chất vật lý và hóa học riêng và nhiều đặc tính khác làm cho sợi chuối trở thành một loại sợi chất lượng tốt.

Tính chất vật lý của xơ chuối

+ Khối lượng riêng: 1,4-1,45 g/cm3

+ Khả năng hút ẩm: 9,5%

+ Độ bền tương đối: 6,8 (g/dtex)

+ Độ giãn: 2,6%

+ Độ mảnh: 4,03 denier

Thành phần hóa học của xơ chuối

+ Cellulose: 67,4%

+ Lignin: 4,8%

+ Chất tro: 1,0%

+ Độ ẩm: 7,5%

+ Chất hòa tan: 1,9%

+ Chất hòa tan 1% NaOH: 28,5%

Tính chất hóa học của xơ chuối

Xơ chuối có khả năng chống lại tác dụng của kiềm, phenol, axit formic, axeton cloroform và ete dầu hóa. Chúng có thể hòa tan trong axit sunfuric đặc nóng. Hàm lượng lignin trong xơ chuối ít hơn xơ đay (được chiết suất từ cây đay lấy sợi).

Ứng dụng của sợi sơ chuối

• Trong ngành dệt may: Được dùng làm nguyên liệu sản xuất các quần, áo, váy, đầm,… rất phổ biến. Ngoài ra vải sợi chuối còn được dùng để may các loại phụ kiện như mũ len, găng tay hay khăn quàng cổ,….
• Thu công mỹ nghệ và trang trí nội thất: Sử dụng làm các loại thảm dệt, các loại rèm, tranh dán tường hay bọc ghế, sofa,… Ngoài ra các sản phẩm thủ công mỹ nghệ từ sợi tơ chuối cũng được rất nhiều người yêu thích như lồng chụp đèn, các loại phụ kiện trang trí…
• Trong công nghiệp: làm nguyên liệu sản xuất giấy cao cấp.
• Trong nông nghiệp: làm dây buộc giàn leo cây, làm phân hữu cơ ủ mục.
• Trong đời sống: làm dây gói bánh, gói thực phẩm.

Xem thêm: Những loại dây sợi tự nhiên thường dùng trong handmade, trang trí mộc

Quy trình sản xuất sợi chuối thô

Thu hoạch

Chuối sau khi thu hoạch trái thì phần thân sẽ được sử dụng làm nguyên liệu sản xuất xơ chuối. Các thân chuối được chọn lựa phải còn tươi, không bị sâu bệnh và mục nát. Thân chuối được cắt thành từng đoạn dài 1-1.5m. Sau đó cắt dọc phần thân chuối trong vườn vào lúc sáng sớm hoặc tối muộn khi phần thân chuối đang mềm. Nếu nó được lấy khi quá khô, nó sẽ rách ra trong quá trình chuẩn bị.

Làm sạch và tách sợi

Chuối sau khi được tách bẹ sẽ được làm sạch trước khi đem đi tách sợi. Quá trình tách sợi từ thân chuối là bước quan trọng và phức tạp nhất. Các bẹ chuối sau khi được làm sạch sẽ được tách sợi bằng máy. Sợi chuối được ngâm nước để làm mềm và loại bỏ tạp chất. Một tấn thân chuối sản xuất ra khoảng 50 kg sợi.

Xử lý sợi

Sợi chuối sau khi được tách và làm sạch sẽ được phơi khô. Sau đó, sợi sẽ được chải và xoắn để tạo thành các sợi vải chắc chắn. Quá trình này thường không sử dụng hóa chất độc hại, giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường.

Phân loại và đóng gói

Phân loại sợi theo chất lượng (ví dụ: sợi mềm hơn từ lõi, sợi dày hơn từ lớp ngoài). Đóng gói sợi xơ chuối thô để chuẩn bị cho các bước xử lý tiếp theo hoặc bán ra thị trường.

Sợi xơ chuối được xem là loại nguyên liệu xanh trong tương lai vì nguồn nguyên liệu có sẵn dồi dào và những đặc tính vượt trội so với các loại sơ khác. Qua bài chia sẻ trên của Tre Trúc Huy Hoàng chắc hẳn quý độc giả đã có thêm những thông tin hữu ích về loại sơ đặc biệt này.